بیمارستان‌ها به عنوان سازمان‌های خدمت‌رسان حیاتی در جامعه، نقش بسیار مهمی در حفظ و ارتقای سلامت افراد ایفا می‌کنند. تأمین خدمات باکیفیت و ایمن برای بیماران، نه تنها یک هدف سازمانی بلکه یک تعهد اخلاقی و انسانی است که بر دوش رهبران و مدیران بیمارستان سنگینی می‌کند. تعهد راسخ و پایدار مدیریت ارشد به این مهم، بستر لازم برای شکل‌گیری فرهنگ سازمانی مبتنی بر کیفیت و ایمنی را فراهم آورده و به عنوان نیروی محرکه‌ای، تمام بخش‌های بیمارستان را به سوی ارائه خدمات بهتر و ارتقای مداوم استانداردها هدایت می‌کند. بدون این تعهد، تلاش‌های پراکنده و اقدامات مقطعی نمی‌توانند به نتایج پایدار و اثربخش منجر شده و اعتماد بیماران و جامعه را جلب نمایند. از این رو، تعهد رهبری و مدیریت به ارتقای کیفیت و ایمنی بیمار، حیاتی‌ترین عنصر در موفقیت هر بیمارستان و دستیابی به جایگاه سرآمدی در نظام سلامت به شمار می‌رود.
این موضوع به قدری حائز اهمیت است که در استانداردهای ملی و بین‌المللی اعتباربخشی بیمارستانی، به عنوان یکی از اصول بنیادین و شاخص‌های کلیدی عملکرد، همواره مورد تأکید قرار گرفته است. این استانداردها، بیمارستان‌ها را ملزم می‌نمایند تا با ارائه مستندات و شواهد روشن، تعهد عملی و نظام‌مند تیم رهبری و مدیریت به ارتقای کیفیت و ایمنی بیمار را به اثبات برسانند. این امر، نه تنها به ارتقای سطح کیفی خدمات درمانی کمک می‌کند، بلکه به ایجاد اطمینان در بیماران و افزایش اعتماد عمومی به نظام سلامت نیز منجر می‌گردد. در ادامه این مطلب، به بررسی ابعاد مختلف این تعهد حیاتی و ارائه راهکارهای عملی برای اجرایی‌سازی آن در بیمارستان‌های کشور خواهیم پرداخت.
توجه به کیفیت و ایمنی بیمار در سیاست‌های اصلی بیمارستان
تعهد رهبری و مدیریت به ارتقای کیفیت و ایمنی بیمار زمانی در سازمان نهادینه می‌شود که به صورت رسمی در سیاست‌های اصلی و کلان بیمارستان انعکاس یابد. به این معنا که «درج سیاست‌های منتخب تیم رهبری و مدیریت برای ارتقای کیفیت خدمات و ایمنی بیمار در سیاست‌های اصلی بیمارستان» باید به عنوان یک اصل اساسی در تدوین تمامی سیاست‌های بیمارستان مدنظر قرار گیرد. این اقدام، پیام روشنی از جانب مدیریت ارشد به تمام کارکنان و ذینفعان سازمان ارسال نموده و نشان می‌دهد که کیفیت خدمات و ایمنی بیماران، نه تنها یک هدف جانبی بلکه ارزشی بنیادین و اولویت اصلی بیمارستان محسوب می‌شود. تثبیت این اولویت در سیاست‌های کلان، چارچوبی مستحکم و راهنمایی روشن برای تمامی برنامه‌ها، تصمیمات و اقدامات آتی بیمارستان فراهم می‌سازد و مسیر حرکت سازمان به سوی تعالی را مشخص می‌نماید.
مثال کاربردی: بیمارستان «…» در منشور اخلاقی و بیانیه ارزش‌های سازمانی خود، به صراحت بر «تعهد به ارائه خدمات ایمن، باکیفیت و بیمارمحور» تأکید نموده است. همچنین در سیاست‌های مالی بیمارستان، بندی به این مضمون گنجانده شده است: «در تخصیص منابع مالی، اولویت با پروژه‌ها و برنامه‌هایی است که به ارتقای کیفیت خدمات و ایمنی بیماران منجر می‌شوند». این اقدامات، نشان از عزم راسخ مدیریت بیمارستان برای قرار دادن کیفیت و ایمنی در مرکز توجه تمامی فعالیت‌های سازمان دارد.
بازنگری برنامه استراتژیک بیمارستان بر اساس وضعیت کیفیت و ایمنی
تعهد به ارتقای کیفیت و ایمنی بیمار، یک فرآیند ایستا و ثابت نیست بلکه سفری مداوم به سوی بهبود است که نیازمند پایش مستمر عملکرد و بازنگری دوره‌ای برنامه‌ها و سیاست‌ها بر اساس شواهد و اطلاعات واقعی می‌باشد. بر همین اساس، «بررسی گزارش‌های تحلیلی از کیفیت ارائه خدمات و ایمنی بیمار و استفاده از آن‌ها در بازنگری و ویرایش سند استراتژیک و سیاست‌های اصلی بیمارستان» از اهمیت حیاتی برخوردار است. تیم رهبری و مدیریت بیمارستان باید به صورت منظم و نظام‌مند، گزارش‌های تحلیلی مربوط به شاخص‌های کیفیت خدمات و ایمنی بیماران را بررسی نموده و از نتایج این تحلیل‌ها برای بازبینی و به‌روزرسانی سند استراتژیک و سیاست‌های اصلی بیمارستان بهره‌برداری نمایند. این رویکرد داده‌محور، از اتخاذ تصمیمات مبتنی بر فرضیات و گمانه‌زنی‌ها جلوگیری کرده و تضمین می‌کند که تصمیم‌گیری‌ها و برنامه‌ریزی‌ها بر پایه اطلاعات دقیق و معتبر صورت می‌گیرد و در نهایت به بهبود مستمر و اثربخش عملکرد بیمارستان در حوزه‌های کیفیت و ایمنی منجر می‌گردد.
مثال کاربردی: در بیمارستان «…»، کمیته بهبود کیفیت و ایمنی بیمار به صورت فصلی گزارشی جامع از وضعیت شاخص‌های کیفیت و ایمنی بیمار تهیه و به مدیریت ارشد بیمارستان ارائه می‌کند. این گزارش شامل تحلیل روند تغییرات شاخص‌ها، مقایسه عملکرد با اهداف تعیین شده، شناسایی نقاط قوت و ضعف و ارائه پیشنهادات بهبود می‌باشد. تیم مدیریت بیمارستان نیز در جلسات جداگانه‌ای به بررسی دقیق این گزارش پرداخته و از نتایج آن برای بازنگری و اصلاح برنامه‌های عملیاتی و سیاست‌های کلان بیمارستان استفاده می‌نماید. به عنوان مثال، در صورتی که گزارش نشان دهد نرخ خطاهای دارویی در بیمارستان بالاتر از حد مطلوب است، مدیریت بیمارستان بلافاصله دستور بازنگری پروتکل‌های دارویی و برگزاری دوره‌های آموزشی ویژه برای کارکنان را صادر می‌کند.
اولویت دادن به کیفیت و ایمنی بیمار در جلسات مدیریتی و کمیته‌ها
به منظور اطمینان از اینکه موضوع کیفیت و ایمنی بیمار همواره در مرکز توجه سازمان باقی می‌ماند، لازم است «اولویت‌بخشی به ارتقاء مستمر کیفیت و ایمنی بیمار در دستور کار و مصوبات جلسات تیم رهبری و مدیریت» و همچنین «اولویت‌بخشی به ارتقاء مستمر کیفیت و ایمنی بیمار در دستور کار و مصوبات جلسات کمیته‌های بیمارستانی» به یک رویه ثابت و غیرقابل تغییر در سازمان تبدیل شود. به این معنا که در دستور کار تمامی جلسات مدیریتی و کمیته‌های تخصصی بیمارستان، باید بخشی به صورت مشخص به مسائل مربوط به کیفیت خدمات و ایمنی بیماران اختصاص یافته و در مصوبات این جلسات نیز، ملاحظات مربوط به این دو حوزه همواره به دقت مورد توجه قرار گیرد. این الزام، تضمین می‌کند که مسائل مربوط به کیفیت و ایمنی بیمار به صورت مستمر و نظام‌مند در تمامی سطوح مدیریتی سازمان مطرح و پیگیری شده و از غفلت از این موضوعات حیاتی جلوگیری به عمل آید. این رویکرد، فرهنگ پاسخگویی و مسئولیت‌پذیری در قبال کیفیت و ایمنی را در سازمان تقویت می‌نماید.
مثال کاربردی: در بیمارستان «…»، بخشی از زمان ثابت جلسات شورای عالی بیمارستان و کمیته‌های اصلی بیمارستان (مانند کمیته دارو و درمان، کمیته کنترل عفونت، کمیته بهبود کیفیت و غیره) به بررسی «آخرین تحولات و دستاوردهای مرتبط با کیفیت و ایمنی بیمار» اختصاص یافته است. در این بخش از جلسه، گزارش‌های عملکرد، چالش‌ها و فرصت‌های بهبود در حوزه کیفیت و ایمنی مطرح شده و تصمیمات لازم برای رفع موانع و پیشبرد برنامه‌های بهبود اتخاذ می‌گردد. همچنین، در صورتجلسات تمامی جلسات مدیریتی و کمیته‌ها، بندی به عنوان «ملاحظات کیفیت و ایمنی» گنجانده شده است که در آن، تاثیر مصوبات جلسه بر کیفیت خدمات و ایمنی بیماران به صورت خلاصه تشریح می‌گردد. این اقدامات ساختارمند، توجه دائمی و سازمان‌یافته به کیفیت و ایمنی را در تمامی سطوح مدیریتی بیمارستان تضمین می‌نماید.
حضور فعالانه و هدفمند تیم مدیریتی در بازدیدهای ایمنی بیمار
تعهد رهبری و مدیریت به ایمنی بیمار زمانی برای کارکنان و بیماران ملموس و قابل باور خواهد بود که در عمل و در میدان حضور مستقیم مدیران ارشد به منصه ظهور برسد. به همین دلیل، «مشارکت فعال تیم رهبری و مدیریت در بازدیدهای مدیریتی ایمنی بیمار و لحاظ نتایج آن در تصمیمات و اقدامات برنامه‌های مدیریت» نقش کلیدی در اثبات تعهد عملی سازمان به ایمنی بیمار ایفا می‌نماید. تیم رهبری و مدیریت بیمارستان باید به صورت فعالانه و مستمر در بازدیدهای میدانی ایمنی بیمار از بخش‌های مختلف بیمارستان شرکت نموده و از نزدیک با مسائل و چالش‌های موجود در خط مقدم ارائه خدمات آشنا شوند. نکته حائز اهمیت این است که نتایج این بازدیدها، نباید صرفاً به تهیه گزارش و بایگانی محدود گردد، بلکه باید به طور جدی در تصمیمات و برنامه‌های مدیریتی بیمارستان مورد استفاده قرار گرفته و به اقدامات عملی و ملموس برای رفع مشکلات و بهبود شرایط منجر شود. حضور میدانی و تعامل مستقیم مدیران ارشد با کارکنان و بیماران، پیام قدرتمندی از تعهد عملی سازمان به ایمنی بیمار ارسال نموده و انگیزه و مشارکت کارکنان را در این زمینه به طرز چشمگیری افزایش می‌دهد. این حضور، علاوه بر شناسایی مشکلات، به عنوان یک الگوی رفتاری برای کارکنان نیز عمل کرده و فرهنگ ایمنی را در سازمان تقویت می‌نماید.
مثال کاربردی: مدیرعامل بیمارستان «…» به همراه تیم مدیریتی خود، هر ماه یک «روز ایمنی» در بیمارستان برگزار می‌کنند. در این روز، مدیران ارشد به همراه کارشناسان ایمنی و بهبود کیفیت، به صورت سرزده از بخش‌های مختلف بیمارستان بازدید کرده و به بررسی وضعیت ایمنی محیط، رعایت پروتکل‌های ایمنی توسط کارکنان و مشکلات و چالش‌های موجود در زمینه ایمنی بیمار می‌پردازند. نتایج این بازدیدها، در پایان روز در جلسه‌ای با حضور مدیران بخش‌ها و مسئولان مربوطه مطرح شده و تصمیمات فوری برای رفع مشکلات و بهبود شرایط اتخاذ می‌گردد. همچنین، نتایج بازدیدها و اقدامات انجام شده در خبرنامه داخلی بیمارستان به اطلاع تمامی کارکنان رسانده می‌شود. این برنامه منظم بازدیدهای ایمنی مدیریتی، نه تنها به شناسایی و رفع مشکلات ایمنی کمک می‌کند، بلکه به کارکنان نشان می‌دهد که ایمنی بیمار دغدغه اصلی مدیریت ارشد بیمارستان است و برای آن ارزش قائل هستند.
تأکید مداوم تیم مدیریت بر کیفیت و ایمنی بیمار در تمامی ارتباطات سازمانی
تعهد رهبری و مدیریت به ارتقای کیفیت و ایمنی بیمار باید به صورت مستمر و پیوسته در تمامی تعاملات سازمانی و ارتباطات کلامی و غیرکلامی مدیران ارشد نمود پیدا کند. «تأیید کارکنان و مسئولان واحدهای بیمارستان بر تأکید تیم رهبری و مدیریت بر کیفیت ارائه خدمات و ایمنی بیمار در بیانات، نشست‌ها، بازدیدهای میدانی و جلسات» نشان‌دهنده آن است که این تعهد در فرهنگ سازمانی ریشه دوانده و به یک باور عمومی تبدیل شده است. کارکنان و مسئولان واحدهای مختلف بیمارستان باید به وضوح و به طور مداوم احساس کنند که تیم رهبری و مدیریت، به صورت جدی و همیشگی بر کیفیت ارائه خدمات و ایمنی بیماران تأکید دارند. این تأکید، باید در بیانات مدیران ارشد در نشست‌ها، بازدیدهای میدانی، جلسات رسمی و غیررسمی، مکالمات روزمره و تمامی کانال‌های ارتباطی سازمان به روشنی قابل مشاهده و درک باشد. این تکرار و تأکید مستمر، به تدریج فرهنگ سازمانی ایمنی‌محور را در بیمارستان نهادینه ساخته و تعهد به کیفیت و ایمنی را به یک ارزش مشترک و فراگیر در سازمان تبدیل می‌نماید. وقتی کارکنان باور کنند که مدیران ارشد واقعاً به کیفیت و ایمنی اهمیت می‌دهند، خود نیز در این مسیر با انگیزه و جدیت بیشتری گام برخواهند داشت.
مثال کاربردی: در بیمارستان «…»، مدیرعامل بیمارستان در ابتدای تمامی جلسات عمومی با کارکنان، با یادآوری مأموریت اصلی بیمارستان که ارائه خدمات ایمن و باکیفیت به بیماران است، جلسه را آغاز می‌کند. همچنین، در سیستم اتوماسیون اداری بیمارستان، هر هفته «پیام ایمنی» از طرف مدیریت ارشد برای تمامی کارکنان ارسال می‌شود که در آن، یکی از جنبه‌های مهم ایمنی بیمار مورد تأکید قرار گرفته و کارکنان به مشارکت در ارتقای ایمنی تشویق می‌شوند. در تابلوی اعلانات بیمارستان نیز، به طور مرتب پوسترهای آموزشی با موضوع ایمنی بیمار و شعارهای مرتبط با کیفیت و ایمنی نصب می‌گردد. این اقدامات ارتباطی مستمر و هدفمند، به ایجاد فضایی در بیمارستان کمک می‌کند که در آن، ایمنی بیمار و کیفیت خدمات به عنوان ارزش‌های محوری همواره مورد توجه و تأکید قرار دارند.
وجود پیوست ایمنی و کیفیت در تصمیمات تیم مدیریتی
تعهد رهبری و مدیریت به ارتقای کیفیت و ایمنی بیمار، زمانی به بالاترین سطح اثربخشی خود دست می‌یابد که در تمامی تصمیمات مدیریتی کلیدی سازمان، به صورت عملی و ملموس مدنظر قرار گیرد. «در نظر گرفتن پیوست ایمنی و ملاحظات کیفی در برنامه‌ها و اتخاذ تصمیمات مدیریتی و لحاظ عوامل اثرگذار بر ارتقاء کیفیت خدمات و ایمنی بیماران، شواهدی است که تیم رهبری و مدیریت به ارتقاء کیفیت و ایمنی بیماران اولویت می‌دهد». به این معنا که در هر تصمیم مدیریتی مهم و اثرگذار، باید به صورت نظام‌مند و پیش از اتخاذ تصمیم نهایی، «پیوست ایمنی» و «ملاحظات کیفی» مرتبط با آن تصمیم تهیه و به دقت مورد بررسی قرار گیرد. این پیوست، باید به صورت جامع و تحلیلی، تأثیرات تصمیم مورد نظر بر کیفیت خدمات و ایمنی بیماران را ارزیابی نموده و راهکارهای لازم برای به حداقل رساندن خطرات احتمالی و به حداکثر رساندن منافع کیفی و ایمنی را ارائه دهد. این رویکرد پیشگیرانه و آینده‌نگر، تضمین می‌کند که تصمیمات مدیریتی نه تنها از جنبه‌های مالی و اجرایی، بلکه از ابعاد حیاتی کیفیت و ایمنی نیز سنجیده شده و بهترین و هوشمندانه‌ترین تصمیمات برای سازمان و بیماران اتخاذ می‌گردد. تصمیمات کلیدی مدیریتی که به طور خاص نیازمند پیوست ایمنی و کیفی هستند، شامل مواردی مانند «به‌کارگیری نیروی انسانی، عملیات ساختمانی، تغییرات و احداث ساختمان و بخش‌ها، خرید تجهیزات پزشکی، مدیریت تدارک دارو و تجهیزات، برون‌سپاری بخش‌ها و خدمات بالینی و غیربالینی و تنظیم قراردادهای خرید خدمت و برون‌سپاری» می‌باشند.
مثال کاربردی: بیمارستان «…» در نظر دارد یک شرکت خدمات نظافتی را برای برون‌سپاری خدمات نظافت بیمارستان انتخاب نماید. پیش از عقد قرارداد با هر شرکتی، «پیوست ایمنی و کیفی» برون‌سپاری خدمات نظافتی تهیه و به دقت بررسی می‌شود. در این پیوست، مواردی مانند «استانداردهای نظافت بیمارستانی و رعایت بهداشت محیط»، «استفاده از مواد شوینده و ضدعفونی‌کننده‌های ایمن و استاندارد»، «آموزش کارکنان شرکت در زمینه اصول نظافت بیمارستانی و کنترل عفونت»، «نظارت بر عملکرد شرکت و ارزیابی کیفیت خدمات ارائه‌شده» و «تمهیدات لازم برای حفظ ایمنی بیماران و جلوگیری از انتشار عفونت» به طور جامع مورد توجه قرار می‌گیرد. انتخاب شرکت برون‌سپاری خدمات نظافتی تنها پس از تایید پیوست ایمنی و کیفی و اطمینان از رعایت تمامی ملاحظات مربوطه انجام می‌شود. این رویکرد منظم و سیستماتیک، بیمارستان را مطمئن می‌سازد که برون‌سپاری خدمات نظافتی نه تنها به بهبود کارایی و کاهش هزینه‌ها کمک می‌کند، بلکه ایمنی بیماران و کیفیت محیط بیمارستان را نیز حفظ و ارتقا می‌دهد.
برگزاری دوره‌های آموزشی ایمنی بیمار برای تمامی کارکنان
تعهد به ایمنی بیمار، بدون سرمایه‌گذاری در آموزش و توانمندسازی نیروی انسانی، به اهداف خود دست نخواهد یافت. بر همین اساس، «دوره‌های توجیهی و تکمیلی ضمن خدمت ایمنی بیمار برای تمامی کارکنان مرتبط به طور منظم برگزار شود» به عنوان یک اقدام اساسی و غیرقابل چشم‌پوشی در جهت تحقق تعهد به ایمنی بیمار، مورد تأکید قرار می‌گیرد. بیمارستان باید با برنامه‌ریزی مدون و هدفمند، دوره‌های آموزشی توجیهی و تکمیلی ایمنی بیمار را برای تمامی کارکنان مرتبط با ارائه خدمات درمانی (اعم از پزشکان، پرستاران، پیراپزشکان و حتی کارکنان بخش‌های اداری و پشتیبانی که به نوعی با بیماران در ارتباط هستند) به صورت منظم برگزار نماید. این دوره‌ها، باید با بهره‌گیری از روش‌های آموزشی تعاملی و جذاب، دانش و مهارت‌های کارکنان را در زمینه مفاهیم بنیادین ایمنی بیمار، شناسایی و تحلیل ریشه‌ای خطاهای پزشکی، پیشگیری از وقوع رخدادهای ناگوار، گزارش‌دهی به موقع و صحیح حوادث و بهبود مستمر فرآیندهای مربوط به ایمنی ارتقا بخشند. سرمایه‌گذاری هدفمند در آموزش کارکنان، بهترین و پایدارترین نوع سرمایه‌گذاری برای تضمین ایمنی بیماران و ارتقای کیفیت خدمات ارائه‌شده به شمار می‌رود. کارکنان آگاه، توانمند و متعهد، سرمایه‌های اصلی هر سازمان در مسیر تعالی و پیشرفت هستند.
مثال کاربردی: بیمارستان «…» با همکاری دانشگاه‌های علوم پزشکی و مراکز آموزشی معتبر، اقدام به تدوین و اجرای «برنامه جامع آموزش ایمنی بیمار» برای کارکنان خود نموده است. این برنامه شامل دوره‌های آموزشی حضوری، کارگاه‌های عملی، مطالعه موردی و آموزش‌های مجازی با موضوعات متنوع مرتبط با ایمنی بیمار است. موضوعات آموزشی این برنامه به طور مستمر به‌روزرسانی شده و بر اساس نیازهای آموزشی کارکنان و آخرین یافته‌های علمی در حوزه ایمنی بیمار طراحی می‌شوند. شرکت در این دوره‌ها برای تمامی کارکنان بیمارستان به صورت دوره‌ای (مثلاً هر دو سال یک‌بار) الزامی بوده و پیشرفت کارکنان در این دوره‌ها به دقت پایش و ارزیابی می‌گردد. بیمارستان «…» به آموزش ایمنی بیمار به عنوان یک سرمایه‌گذاری بلندمدت و ضروری برای ارتقای کیفیت خدمات و تامین ایمنی بیماران نگاه می‌کند.
تشویق بیماران و خانواده‌ها به مشارکت در کیفیت و ایمنی بیمار
در راستای رویکرد بیمارمحور و با هدف ارتقای تجربه بیماران از دریافت خدمات درمانی، «همچنین جلب مشارکت بیماران و خانواده ایشان در مباحث کیفیت و ایمنی بیمار توصیه می‌گردد» به عنوان یک راهبرد ارزشمند و کارآمد در تصویر مورد تأکید قرار گرفته است. بیمارستان‌ها باید با ایجاد سازوکارهای مناسب و بسترهای ارتباطی دوسویه، بیماران و خانواده‌های آن‌ها را به مشارکت فعالانه در مباحث مربوط به کیفیت خدمات و ایمنی بیمار ترغیب و تشویق نمایند. این مشارکت می‌تواند به اشکال مختلفی صورت پذیرد، از جمله «دریافت نظام‌مند نظرات، پیشنهادات و شکایات بیماران و خانواده‌ها از طریق فرم‌های نظرسنجی، خطوط تلفن مستقیم و ملاقات‌های حضوری»، «تشکیل «شورای بیماران» و «کمیته‌های مشورتی خانواده‌ها» با حضور نمایندگان بیماران و خانواده‌ها در فرآیندهای تصمیم‌گیری مربوط به کیفیت و ایمنی»، «استفاده از داستان‌ها و تجربیات بیماران برای شناسایی نقاط ضعف و فرصت‌های بهبود در خدمات درمانی» و «برگزاری کارگاه‌های آموزشی مشترک برای بیماران ، خانواده‌ها و کارکنان در زمینه موضوعات مربوط به ایمنی بیمار و حقوق بیماران». جلب مشارکت بیماران و خانواده‌ها، نه تنها به بیمارستان کمک می‌کند تا دیدگاه جامع‌تر و واقع‌بینانه‌تری از کیفیت خدمات و ایمنی بیماران به دست آورد، بلکه به تقویت ارتباط و اعتماد میان بیماران و کادر درمان نیز منجر شده و فرهنگ بیمارمحوری را در سازمان تعمیق می‌بخشد. بیمارانی که احساس کنند صدایشان شنیده می‌شود و در بهبود خدمات نقش دارند، رضایت بیشتری از دریافت خدمات درمانی خواهند داشت و به عنوان سفیران بیمارستان، تجربیات مثبت خود را با دیگران به اشتراک خواهند گذاشت.
مهارت‌های مدیریتی کلیدی برای تحقق تعهد رهبری و مدیریت به ارتقای کیفیت و ایمنی بیمار
اجرای اثربخش موارد فوق و تحقق تعهد رهبری و مدیریت به ارتقای کیفیت و ایمنی بیمار، مستلزم بهره‌مندی مدیران و کارکنان بیمارستان از طیف گسترده‌ای از مهارت‌های مدیریتی راهبردی است. برخی از کلیدی‌ترین این مهارت‌ها عبارتند از:
رهبری تحول‌آفرین: توانایی ایجاد видеنی روشن و الهام‌بخش برای ارتقای کیفیت و ایمنی و هدایت سازمان به سوی تحقق آن видеنی.
مدیریت استراتژیک و برنامه‌ریزی: توانایی تدوین استراتژی‌های جامع و برنامه‌های عملیاتی برای ارتقای کیفیت و ایمنی بیمار در تمامی سطوح سازمان.
تصمیم‌گیری مبتنی بر شواهد و تحلیل داده‌ها: توانایی جمع‌آوری، تحلیل و تفسیر داده‌های مربوط به عملکرد کیفیت و ایمنی و استفاده از آن‌ها برای تصمیم‌گیری‌های آگاهانه و اثربخش.
ارتباطات مؤثر و تعاملات بین‌بخشی: توانایی برقراری ارتباطات شفاف، موثر و سازنده با تمامی ذینفعان داخلی و خارجی و ایجاد هماهنگی و همکاری بین بخش‌های مختلف سازمان.
توانمندسازی و مشارکت کارکنان: توانایی ایجاد انگیزه، توانمندسازی و مشارکت فعالانه کارکنان در برنامه‌های بهبود کیفیت و ایمنی بیمار و ایجاد فرهنگ مسئولیت‌پذیری و پاسخگویی در سازمان.
مدیریت عملکرد و ارزیابی: توانایی پایش مستمر عملکرد سازمان در حوزه‌های کیفیت و ایمنی بیمار، ارزیابی اثربخشی برنامه‌های بهبود و ارائه بازخورد سازنده به کارکنان و ذینفعان.
یادگیری سازمانی و بهبود مستمر: توانایی ایجاد سازوکارها و فرهنگ سازمانی که یادگیری از اشتباهات، تجربه اندوزی و بهبود مستمر فرآیندها را تشویق و تسهیل نماید.
مدیریت ریسک و بحران: توانایی شناسایی، تحلیل و مدیریت ریسک‌های مرتبط با کیفیت و ایمنی بیمار و آمادگی برای مقابله با بحران‌ها و رخدادهای ناگوار.
تعهد به کیفیت و ایمنی؛ رسالت اصلی رهبران و مدیران بیمارستان‌های ایران
تعهد راسخ و عملگرایانه تیم رهبری و مدیریت به ارتقای کیفیت خدمات و ایمنی بیماران، نه‌تنها یک الزام حرفه‌ای بلکه یک رسالت اخلاقی و اجتماعی برای بیمارستان‌های کشور به شمار می‌رود. تثبیت جایگاه کیفیت و ایمنی در سیاست‌های کلان، تصمیم‌گیری مبتنی بر شواهد و اطلاعات، اولویت‌بخشی به این مهم در دستور کار جلسات، حضور فعالانه مدیران در بازدیدهای ایمنی، تأکید مداوم بر ارزش‌های کیفیت و ایمنی در تعاملات سازمانی، لحاظ پیوست ایمنی و ملاحظات کیفی در تصمیمات کلیدی، آموزش مستمر کارکنان و مشارکت‌جویی از بیماران و خانواده‌ها، همگی اقدامات ضروری و راهگشا برای تبدیل تعهد مدیریت به عملکرد ملموس و ارتقای پایدار کیفیت و ایمنی بیمار در بیمارستان‌های ایرانی هستند. بیمارستان‌هایی که با درک عمیق این مسئولیت خطیر و با به‌کارگیری خردمندانه این اصول کلیدی، در مسیر سرآمدی و پیشتازی در نظام سلامت گام برمی‌دارند، بی‌شک شایسته تقدیر و تحسین بوده و مورد اعتماد و احترام جامعه قرار خواهند گرفت.
