سالیان درازی است که زیرساخت مخابراتی در کلیه سازمان‌ها از جمله بیمارستان، کابل‌های مسی بوده است. کابل‌هایی که علی‌رغم محدودیت‌های بسیار، هنوز طرفدارانی دارد. در بیمارستان‌هایی که از این فناوری قدیمی (آنالوگ) استفاده می‌کنند، یک سر کابل‌ها به گوشی‌های تلفن و سر دیگر آنها به دستگاه سانترال متصل می‌باشد و بدین صورت کلیه تماس‌های ورودی، خروجی و داخلی مدیریت می‌گردد.
در فناوری ویپ (VOIP) صدا (مکالمات) بر بستر پروتکل اینترنت (Voice Over Internet Protocol) است. در واقع این فناوری شامل سخت‌افزارها و نرم‌افزارهایی است که امکان برقراری ارتباط از طریق شبکه و اینترنت را فراهم می‌آورد. در این سیستم صدا تبدیل به بسته‌های دیجیتالی شده و کدگذاری می‌شود، و می‌تواند در طول بستر شبکه داخلی یا اینترنت حرکت کرده و به شخص دیگر (مقصد) برسد. بنابراین امکان برقراری ارتباط بین کلیه افرادی که دسترسی به شبکه یا اینترنت دارند، میسر می‌گردد.
در گذشته با اضافه شده اتاق، بخش یا ساختمان جدید به ساختمان اصلی بیمارستان، می‌بایست کابل‌کشی شبکه و مخابرات هر کدام بطور جداگانه انجام می‌شد، تا دسترسی کاربران به HIS، اتوماسیون، اینترنت و تلفن فراهم آید. ولی با وجود سیستم ویپ، دیگر نیازی به کابل‌کشی مخابرات (سیم‌های مسی) بطور جداگانه نبوده و می‌توان این امکان را بر بستر شبکه ایجاد نمود. جهت درک بهتر و کمک به تصمیم‌گیری بهینه‌تر، در ادامه به تفاوت‌های این دو سیستم پرداخته می‌شود.
تفاوت‌های فناوری VOIP با سیستم آنالوگ
- زیرساخت
همان‌طور که اشاره شد، صدا در سیستم آنالوگ در بستر سیم‌های مسی و در سیستم VOIP بر بستر شبکه و اینترنت انتقال می‌یابد. بنابراین برای راه‌اندازی سیستم VOIP نیاز به زیرساخت کمتری می‌باشد.
- هزینه‌ها
هرچند که گوشی تلفن‌های VOIP (که به گوشی‌های اینترنتی یا IP Phone نیز مشهور هستند)، نسبت به گوشی‌های معمولی قیمت بالاتری دارند، ولی با در نظر گرفتن سایر هزینه‌ها (اعم از کابل‌کشی اختصاصی، تعمیر و نگهداری تجهیزات و ….)، راه‌اندازی سیستم آنالوگ هزینه‌های بیشتری را تحمیل خواهد کرد.
- قابلیت توسعه
جابجایی یا توسعه در سیستم VOIP راحت‌تر و کم‌هزینه‌تر است و هرجا که کابل‌کشی شبکه یا اتصال اینترنت (مثلا از طریق وای‌فای) وجود داشته باشد، امکان‌پذیر است. ولی در سیستم آنالوگ، نیاز به کابل‌کشی مسی وجود دارد.
- کیفیت صدا
کیفیت صدا در سیستم VOIP بسیار وابسته به زیرساخت شبکه و اینترنت دارد. در صورتی که سرعت اینترنت پایین باشد، با اختلال مواجه می‌شود. ولی در سیستم آنالوگ صدا همواره با کیفیت ثابتی در دسترس می‌باشد.
- امکانات
با توجه به اینکه سیستم VOIP بر بستر اینترنت استوار است، امکانات بیشتر با هزینه‌های کمتر را ممکن می‌سازد. امکاناتی از قبیل قابلیت ضبط مکالمات، منشی صوتی، پیغام ساعات کاری و برقراری تماس با مدیران یا کارکنانی که در بیمارستان حضور ندارند و حتی خارج از کشور هستند، با هزینه‌هایی به مراتب پایین‌تر
جهت راه‌اندازی خدمات فوق در سیستم آنالوگ، می‌بایست کارت‌های مخصوصی خریداری گردد، که قیمت بالایی دارند.
- کاربری آسان‌تر
با توجه به نصب نرم‌افزار VOIP بروی کامپیوتر، نصب و پیکربندی آن نسبت به سیستم قدیمی راحت‌تر می‌باشد. در فناوری VOIP چنانچه اتاق کار شخصی در بیمارستان تغییر نماید، برای حفظ شماره داخلی آن شخص، فقط کافی‌ست تلفن شخص در اتاق جدید به پورت شبکه متصل شود، در حالیکه در سیستم قدیمی این امر به این آسانی امکان‌پذیر نیست.
- سایر خدماتی که صرفا می‌توان از سیستم VOIP دریافت نمود به شرح زیر می‌باشد :
برقراری تماس تصویری در بیمارستان (تصویر زیر) – برگزاری کنفرانس صوتی تلفنی بین چندین نفر– امکان ردیابی تماس‌های از دست رفته (این ویژگی خصوصا در مورد پزشکان آنکال حائز اهمیت است و امکان ردیابی شماره تلفن داخلی که با پزشک آنکال تماس گرفته، مسیر می‌باشد) – مدیریت صف انتظار تماس‌ها – امکان دورکاری اپراتورهای تلفن
در سیستم VOIP می‌توان بگونه‌ای برنامه‌ریزی نمود، که چنانچه پس از چند بار زنگ خوردن تلفن داخلی اتاق مسئولین در بیمارستان و عدم پاسخگویی، بطور خودکار تماس بروی موبایل آنها منتقل گردد.
نکته پایانی در خصوص VOIP
در بالا تلاش شد تا بطور خلاصه سیستم آنالوگ با VOIP مورد مقایسه قرار گیرد، تا مدیران بتوانند بهترین تصمیم را برای بیمارستان بگیرند. باید در نظر داشت که تغییر سیستم مخابرات در بیمارستان‌هایی که از سیستم آنالوگ استفاده کرده‌اند به سیستم VOIP، خصوصا در ماه اول و دوم، با چالش‌هایی همراه خواهد بود تا زمانیکه خطاهای سیستم شناسایی و رفع شوند و کارکنان بیمارستان، خصوصا واحدهای IT و تلفنخانه به سیستم جدید، سازگار شده و تسلط یابند. برخی مشکلات گزارش شده در ابتدای راه‌اندازی سیستم VOIP در برخی بیمارستان‌ها عبارت بودند از : اکو شدن صدا در گوشی تلفن، ضعیف بودن صدا خصوصا در تماس‌های خارج بیمارستانی، مشکلاتی در برقراری خطوط هات لاین در بیمارستان، چالش‌هایی بین واحد IT و تلفنخانه بیمارستان مبنی بر واحد مسئول در این حوزه
بطور کلی می‌توان نتیجه گرفت، که تغییر سیستم از آنالوگ به VOIP در بیمارستان‌هایی که از سیستم آنالوگ استفاده می‌کنند، دارای ظرافت‌هایی است که باید با توجه به شرایط بیمارستان مورد بررسی دقیق قرار گیرد تا بتوان تصمیم درستی اتخاذ نمود. ولی چنانچه ساختمان جدیدی به بیمارستان اضافه شود، قطعا با توجه به مجموع نکات ذکر شده در بالا، راه‌اندازی سیستم VOIP به نفع بیمارستان خواهد بود.
