یک همکاری جهانی برای بیمارستان های پیشرو در سلامت
شبکه بین‌المللی بیمارستان‌های ارتقادهنده سلامت (INHPH) یک ابتکار جهانی است که با حمایت سازمان جهانی بهداشت (WHO) در اوایل دهه ۱۹۹۰ شکل گرفت. این شبکه باهدف ترویج و توسعه بیمارستان‌هایی که علاوه بر درمان، بر ارتقای سلامت بیماران، کارکنان و جامعه نیز تمرکز دارند، فعالیت می‌کند.
تاریخچه و نحوه تشکیل شبکه HPH
شبکه بین‌المللی بیمارستان‌های ارتقادهنده سلامت (INHPH) در اوایل دهه ۱۹۹۰ و با حمایت سازمان جهانی بهداشت (WHO) تشکیل شد. این شبکه در پاسخ به تغییرات اساسی در نگرش‌های بهداشتی و درمانی که تأکید بیشتری بر پیشگیری، ارتقای سلامت و بهبود کیفیت زندگی بیماران داشتند، پایه‌گذاری شد.
اولین‌بار، مفهوم بیمارستان ارتقادهنده سلامت در کنفرانس اتاوا در سال ۱۹۸۶ مطرح شد، جایی که سازمان جهانی بهداشت بر لزوم تغییر نقش بیمارستان‌ها از مراکزی صرفاً درمان محور به سازمان‌هایی فعال در پیشگیری از بیماری‌ها و ارتقای سلامت عمومی تأکید کرد. در پی این کنفرانس، پروژه‌های پایلوتی در چند بیمارستان اروپایی آغاز شد که موفقیت آن‌ها منجر به تأسیس رسمی شبکه HPH در اوایل دهه ۱۹۹۰ شد.
از جمله سازمان‌ها و افرادی که در توسعه این شبکه نقش کلیدی داشتند، می‌توان به دفتر منطقه‌ای سازمان جهانی بهداشت در اروپا، گروه‌های علمی مرتبط با ارتقای سلامت و بیمارستان‌هایی که در پروژه‌های آزمایشی اولیه مشارکت داشتند، اشاره کرد. این نهادها با همکاری یکدیگر چارچوب‌های اجرایی و استانداردهای لازم را تدوین کردند که بعدها به اصول اساسی HPH تبدیل شد.
ساختار، جایگاه و اهداف شبکه بیمارستان ارتقادهنده سلامت
این شبکه به‌عنوان یک برنامه جهانی تحت نظارت سازمان جهانی بهداشت فعالیت می‌کند. دبیرخانه رسمی شبکه HPH در وین، اتریش قرار دارد و مسئولیت هماهنگی فعالیت‌های بین‌المللی، برگزاری کنفرانس‌های علمی و پشتیبانی از اعضای شبکه را بر عهده دارد.
شبکه HPH شامل اعضای متعددی از بیمارستان‌ها، مراکز درمانی و شبکه‌های ملی و منطقه‌ای در سراسر جهان است. این شبکه علاوه بر هماهنگی فعالیت‌های اعضا، به تدوین راهنماهای عملیاتی، توسعه برنامه‌های آموزشی و ایجاد بستر همکاری بین بیمارستان‌ها می‌پردازد.
هدف اصلی از تشکیل این شبکه، ارتقای سلامت در محیط‌های بیمارستانی و درمانی از طریق تغییر رویکرد سنتی بیمارستان‌ها به مراکز جامع سلامت‌محور است. برخی از مهم‌ترین اهداف این شبکه عبارت‌اند از:
- ارتقای کیفیت مراقبت‌های بهداشتی و درمانی با تأکید بر پیشگیری از بیماری‌ها
- بهبود سلامت بیماران، کارکنان بیمارستان‌ها و جامعه از طریق برنامه‌های آموزشی و حمایتی
- ایجاد محیط‌های بیمارستانی سالم‌تر با کاهش عوامل خطر و بهینه‌سازی فضاهای درمانی
- افزایش آگاهی عمومی درباره شیوه‌های زندگی سالم و ترویج رفتارهای پیشگیرانه
- حمایت از سیاست‌گذاری‌های سلامت‌محور و تأثیرگذاری بر نظام‌های درمانی ملی و بین‌المللی
وظایف و کارکردهای شبکه بیمارستان ارتقادهنده سلامت
این شبکه وظایف و کارکردهای متعددی در راستای تحقق اهداف خود بر عهده دارد، از جمله:
- تدوین و اجرای استانداردهای بیمارستان ارتقادهنده سلامت و نظارت بر عملکرد آن‌ها
- تسهیل تبادل دانش و تجربیات بین بیمارستان‌های عضو و سازمان‌های مرتبط
- برگزاری کنفرانس‌ها و کارگاه‌های آموزشی بین‌المللی برای بهبود مهارت‌های مدیران و کادر درمانی
- ایجاد ابزارهای ارزیابی و پایش عملکرد بیمارستان‌ها در زمینه ارتقای سلامت
- همکاری با دولت‌ها و سازمان‌های بین‌المللی برای گسترش این مدل در نظام‌های درمانی مختلف
این شبکه با ایجاد بستری جهانی برای به‌اشتراک‌گذاری بهترین تجربیات و روش‌های نوین ارتقای سلامت، به بیمارستان‌ها و مراکز درمانی کمک می‌کند تا نقش فعال‌تری در بهبود سلامت جامعه ایفا کنند.
اعضای اولیه و تشکیل شبکه‌های ملی و منطقه‌ای INHPH
پس از معرفی مفهوم بیمارستان‌های ارتقادهنده سلامت در اجلاس جهانی ارتقای سلامت در سال ۱۹۸۶ توسط سازمان جهانی بهداشت (WHO)، این ایده به‌سرعت در میان کشورهای اروپایی مورد توجه قرار گرفت. در سال ۱۹۸۸، نخستین مشاوره بین‌المللی در این زمینه آغاز شد و در سال ۱۹۸۹، پروژه‌ای با عنوان «سلامت و بیمارستان» در بیمارستان رودولف اشتفتونگ در وین، اتریش، به‌صورت مشاوره‌ای شروع به کارکرد. این پروژه به‌عنوان یکی از نخستین گام‌ها در جهت پیاده‌سازی مفهوم HPH شناخته می‌شود.
در پی موفقیت این پروژه، از سال ۱۹۹۳ به مدت ۴ سال، مدل HPH در ۲۰ بیمارستان از ۱۱ کشور اروپایی مورد آزمایش و پایش دقیق قرار گرفت. این تلاش‌ها منجر به تشکیل شبکه‌های ملی و منطقه‌ای در کشورهای مختلف شد که نقش مهمی در تقویت همکاری و تبادل تجربیات بین بیمارستان‌های یک منطقه یا کشور ایفا می‌کنند.
توسعه و گسترش شبکه‌های ملی و منطقه‌ای HPH
پس از تأسیس شبکه بین‌المللی HPH، کشورهای متعددی اقدام به تشکیل شبکه‌های ملی و منطقه‌ای کردند. این شبکه‌ها باهدف هماهنگی بهتر، تبادل دانش و تجربیات، و ترویج استانداردهای HPH در سطح ملی و منطقه‌ای ایجاد شدند. هر شبکه ملی یا منطقه‌ای باتوجه‌به نیازها و ساختار نظام سلامت خود، برنامه‌ها و استراتژی‌های مشخصی را برای ارتقای سلامت در بیمارستان‌ها تدوین و اجرا می‌کند.
تعداد و پراکندگی شبکه‌ها و اعضا
در حال حاضر، شبکه بین‌المللی HPH شامل 20 شبکه ملی و منطقه ای از 33 کشور و بیش از ۷۰۰ بیمارستان عضو در سراسر جهان است. کشورهایی مانند استرالیا، اتریش، بلژیک، برزیل، بلغارستان، کانادا، جمهوری چک، دانمارک، انگلستان، استونی، فنلاند، فرانسه، آلمان، یونان، ایرلند، ایتالیا، ژاپن، کره جنوبی، لتونی، لیتوانی، نروژ، لهستان، روسیه، سنگاپور، اسلواکی، اسلوونی، اسپانیا، سوئد، سوئیس، تایوان و ایالات متحده آمریکا به این جنبش جهانی پیوسته‌اند.
لیست شبکه‌های ملی و منطقه‌ای HPH
- شبکه آلمان (15 عضو)
- شبکه استرالیا (21 عضو)
- شبکه ژاپن (125 عضو)
- شبکه سوئد (63 عضو)
- شبکه اسپانیا (کاتالان) (25 عضو)
- شبکه تایوان (136 عضو)
- شبکه استرالیا (9 عضو)
برای مشاهده لیست کامل شبکه‌ها و همچنین بیمارستان‌های عضو شبکه بین‌المللی بیمارستان ارتقادهنده سلامت اینجا کلیک کنید.
نقش و کارکرد شبکه‌های ملی و منطقه‌ای
شبکه‌های ملی و منطقه‌ای HPH وظایف و کارکردهای متعددی را بر عهده دارند، از جمله:
- هماهنگی و پشتیبانی: ارائه راهنمایی و حمایت به بیمارستان‌ها و مراکز بهداشتی در جهت پیاده‌سازی استانداردهای HPH.
- تبادل دانش و تجربیات: برگزاری کارگاه‌ها، سمینارها و کنفرانس‌ها برای به‌اشتراک‌گذاری بهترین روش‌ها و تجربیات موفق.
- ترویج و آموزش: توسعه برنامه‌های آموزشی برای کارکنان بیمارستان‌ها و افزایش آگاهی عمومی درباره مفاهیم ارتقای سلامت.
- پایش و ارزیابی: نظارت بر پیشرفت و ارزیابی عملکرد بیمارستان‌ها در اجرای برنامه‌های ارتقای سلامت.
این شبکه‌ها با ایجاد بستری مناسب برای همکاری و هم‌افزایی، به بهبود کیفیت خدمات بهداشتی و ارتقای سلامت در جوامع مختلف کمک می‌کنند.
نحوه پیوستن به شبکه بیمارستان‌های ارتقادهنده سلامت
برای اینکه یک بیمارستان به شبکه بین‌المللی بیمارستان‌ارتقادهنده سلامت (HPH) بپیوندد، مراحل زیر را می‌توان دنبال کرد:
1. ارزیابی داخلی: بیمارستان باید ابتدا آمادگی و تعهد خود را برای پیاده‌سازی اصول و استانداردهای HPH را با استفاده از ابزارخود ارزیابی شبکه بین المللی مورد بررسی قرار دهد.
2. تکمیل کرد فایل درخواست عضویت موجود در وب سایت شبکه بین المللی
3. تماس با شبکه ملی یا منطقه‌ای: چک کردن لیست شبکه ها در وب سایت شبکه جهانی و در صورتی که در کشور یا منطقه مورد نظر، شبکه ملی یا منطقه‌ای HPH وجود داشته باشد، بیمارستان می‌تواند با دبیرخانه آن شبکه تماس گرفته و فرآیند عضویت را آغاز کند.
4. ارتباط با دبیرخانه بین‌المللی: اگر شبکه ملی یا منطقه‌ای موجود نباشد، بیمارستان می‌تواند مستقیماً با دبیرخانه بین‌المللی HPHکه در وین، اتریش مستقر است، ارتباط برقرار کرده و درخواست عضویت خود را ارائه دهد.
شرایط تشکیل شبکه‌های ملی یا منطقه‌ای HPH
برای تشکیل یک شبکه ملی یا منطقه‌ای HPH، شرایط و مراحل زیر باید گذرانده شود:
1. تعداد کافی از بیمارستان‌های علاقه‌مند: وجود تعداد معینی از بیمارستان‌ها که تمایل به پیاده‌سازی و ترویج اصول HPH دارند، در منطقه یا کشورضروری است.
2. حمایت سازمانی: دریافت حمایت از نهادهای بهداشتی ملی یا منطقه‌ای، مانند وزارت بهداشت یا سازمان‌های مرتبط، می‌تواند در تسهیل فرآیند تشکیل شبکه مؤثر باشد.
3. تدوین ساختار سازمانی: ایجاد ساختار مدیریتی و اجرایی برای شبکه، شامل تعیین دبیرخانه، کمیته‌های کاری و برنامه‌های عملیاتی، از الزامات تشکیل شبکه است.
4. ارتباط با دبیرخانه بین‌المللی: برای به رسمیت شناخته شدن شبکه ملی یا منطقه‌ای، باید با دبیرخانه بین‌المللی HPH تماس گرفته و مراحل ثبت و تأیید را طی کرد.
5. تدوین برنامه‌های آموزشی و ترویجی: شبکه باید برنامه‌های آموزشی، کارگاه‌ها و سمینارهایی را برای اعضا و سایر ذینفعان برگزار کرده و تجارب موفق را به اشتراک بگذارد.
تشکیل شبکه‌های ملی یا منطقه‌ای HPH می‌تواند به تقویت همکاری‌ها، تبادل دانش و بهبود کیفیت خدمات سلامت در سطح محلی کمک شایانی کند.
شبکه بین‌المللی بیمارستان ارتقادهنده سلامت (HPH) باهدف ادغام مفهوم ارتقای سلامت در خدمات بیمارستانی شکل‌گرفته و تحت حمایت سازمان جهانی بهداشت فعالیت می‌کند. این شبکه که در ابتدا با مشارکت چند کشور آغاز شد، اکنون شامل بیمارستان‌ها و مراکز بهداشتی متعددی از سراسر جهان است که در قالب شبکه‌های ملی و منطقه‌ای فعالیت می‌کنند.
برای پیوستن بیمارستان‌ها به این شبکه، شرایط مشخصی از جمله تعهد به اجرای اصول HPH، تدوین برنامه‌های ارتقای سلامت و هماهنگی با دبیرخانه‌های ملی یا بین‌المللی وجود دارد. همچنین، کشورهایی که تعداد قابل‌توجهی از بیمارستان‌های عضو را در اختیار دارند، می‌توانند شبکه‌های ملی یا منطقه‌ای تشکیل دهند.
تجربه کشورهایی مانند اتریش، دانمارک، تایوان، تایلند، کانادا و ترکیه نشان می‌دهد که اجرای این استانداردها تأثیر بسزایی در بهبود سلامت بیماران، کارکنان و جامعه دارد. این کشورها با تمرکز بر آموزش، پیشگیری، بهبود محیط بیمارستانی و مشارکت جامعه، توانسته‌اند نمونه‌های موفقی از بیمارستان‌های ارتقادهنده سلامت ارائه دهند.
در مجموع، این شبکه بستری برای همکاری بین‌المللی در زمینه ارتقای سلامت فراهم کرده و موجب بهبود کیفیت خدمات بیمارستانی و افزایش آگاهی نسبت به‌سلامت عمومی شده است. با افزایش تعداد بیمارستان‌های عضو و گسترش دامنه فعالیت‌های این شبکه، آینده‌ای روشن‌تر برای ادغام ارتقای سلامت در نظام‌های درمانی پیش‌بینی می‌شود.
منبع: https://www.hphnet.org/
مقالات مرتبط: تاریخچه و مفهوم بیمارستان ارتقادهنده سلامت
