بطور کلی مقوله آتش‌سوزی در مراکز مهمی نظیر مراکز درمانی می‌تواند علاوه بر خسارات مادی و جانی، تبعات گوناگون قانونی و بازتاب‌های گسترده در سطح جامعه پیدا نموده و مشکلات بسیاری را برای مدیران این مراکز ایجاد نماید.
در حال حاضر بیش از 60 قانون و مقررات در خصوص الزام به رعایت استانداردهای ایمنی و آتش‌نشانی ساختمان‌ها وضع شده است که مسئولیت مدیران را دو چندان می‌کند. عمده این قوانین و مقررات در مبحث سوم مقررات ملی ساختمان، قوانین مربوط به صدور پایان کار ساختمان، قوانین و مقررات مربوط به صدور یا تمدید مجوز فعایت، مقررات و تجهیزات حفاظتی ساختمان، مقررات ملی حفاطت در هنگام حریق ساختمان، ضوابط اعلامی سازمان آتش‌نشانی و همچنین سنجه‌های مربوطه اعتباربخشی مراکز درمانی آمده است.
بعد از برخی آتش‌سوزی‌های مهم نظیر آتش‌سوزی کلینیک سینا مهر تهران که 19 کشته و 14 مجروح داشت (تیرماه 1399) سخت‌گیری‌های بیشتری در خصوص اخذ یا تمدید پروانه‌های بهره‌برداری مراکز درمانی، و الزام به رعایت استانداردهای ایمنی و آتش‌نشانی می‌شود و بالاترین مقام این مراکز، در این حوزه مسئولیت قانونی دارد.
بطور کلی استاندارهای آتش‌نشانی در مراکز درمانی از سه جنبه کلی قابل بررسی می‌باشد، که عبارتند از :
- اصلاحات ساختاری و مقاوم‌سازی ساختمان : نظیر استفاده از تجهیزات سازه‌ای مقاوم در برابر آتش ویا تفکیک فضاها جهت کندی سرایت آتش.
جالب است بدانید که در حال حاضر رنگ‌هایی وجود دارد که می‌تواند حدود 2 ساعت در مقابل آتش دوام بیاورد و مانع از گسترش آتش شود. در آتش‌سوزی رخ داده در بیمارستان گاندی تهران (بهمن 1402)، علی‌رغم نابودی کامل نمای کامپوزیتی بیمارستان، ساختمان آن دچار ریزش نشد. اغلب نماهای کامپوزیتی عموما دارای مواد آتش‌زا بوده و مورد تایید سازمان آتش‌نشانی نمی‌باشد.
استفاده از مواد پوششی (که معمولا بر پایه مواد معدنی یا رنگ می‌باشند)، بروی اسکلت ساختمان، مقاومت آنرا در برابر آتش بسیار افزایش می‌دهد.
2. استفاده از تجهیزات مناسب : نظیر تجهیزات اعلام و اطفای حریق ، که نقش بسیار مهمی در اعلام به‌موقع و مهار آتش‌سوزی دارد. مطابق با اظهارات مدیرعامل وقت سازمان آتش‌نشانی تهران، نقص در سیستم اطفای حریق بیمارستان گاندی و وقوع آتش در طبقه شانزدهم این بیمارستان (که دور از دسترس آتش‌نشانان بود)، موجب خسارات سنگین گردید.
3. آموزش نیروی انسانی : جهت توانمندسازی نیروی انسانی و عملکرد صحیح آنها هنگام آتش‌سوزی و استفاده از تجهیزات اطفای حریق دستی، که می‌تواند نقش بسیار مهمی در کنترل آتش، تا قبل از رسیدن آتش‌نشانان داشته باشد.3.
در طول 30 سال گذشته در اروپا به لطف اجرای مداوم استراتژی‌های ایمنی آتش‌سوزی، توانسته‌اند تا 65 درصد تلفات ناشی از آتش‌سوزی را کاهش دهند، هرچند که هنوز سالیانه حدود 5000 نفر جان خود را در آتش‌سوزی‌های ساختمان‌ها از دست می‌دهند.
مطابق تحقیق انجام شده (اقتباس از سایت atashran.com) عوامل اصلی آتش‌سوزی در مراکز درمانی، در جدول زیر آمده است :
| ردیف | علت | درصد |
| 1 | نقص در سیستم برق بیمارستان | 33 |
| 2 | مصرف سیگار و دخانیات | 18 |
| 3 | اصطکاک در دستگاه‌ها | 10 |
| 4 | گرم شدن بیش از حد دستگاه‌ها | 8 |
| 5 | سطوح داغ، دیگ‌های بخار، لامپ | 7 |
| 6 | اجاق‌های آزمایشگاهی | 7 |
| 7 | آتش‌سوزی‌های خود بخودی | 4 |
| 8 | سایر موارد | 23 |
همچنین یکی از مکان‌هایی که بیشترین آتش‌سوزی‌ها در بیمارستان‌در آنجا رخ می‌دهد، اتاق‌های بیماران می‌باشد. در یکی از بزرگترین بیمارستان‌های دولتی شهر تهران، دو مورد آتش‌سوزی که طی یکسال در این بیمارستان، اتفاق افتاد، هر دو به دلیل استعمال دخانیات و در اتاق بیماران بودند.
جدول زیر مکان‌هایی که منشا بیشترین آتش‌سوزی‌ها در بیمارستان هستند را نشان می‌دهد :
| ردیف | محل شروع آتش‌سوزی | درصد |
| 1 | اتاق بیماران | 13 |
| 2 | بخش‌های اداری | 9.14 |
| 3 | تجهیزات تولید برق یا گرمایشی | 11 |
| 4 | انبار بیمارستان | 4.7 |
| 5 | آزمایشگاه | 7 |
| 6 | اتاق عمل | 6.6 |
| 7 | شوتینگ زباله یا لباس | 5 |
| 8 | دودکش | 7.4 |
| 9 | سالن انتظار | 6 |
| 10 | لاندری | 4 |
| 11 | زباله سوز | 9.4 |
| 12 | آشپزخانه | 6.2 |
| 13 | متفرقه | 8.7 |
| 14 | نامشخص | 5 |
در ادامه به چند نکته مهم اشاره خواهد شد :
بسیار مهم است که در بیمارستان، یک نفر واجد شرایط (دارای معلومات و تجربیات مرتبط) به عنوان، مسئول هماهنگی امور آتش‌نشانی با ابلاغ رییس/مدیریت تعیین گردد. این مورد در اعتباربخشی بسیار مورد تاکید است.
لازم است لیستی از کارکنان آتش‌نشانی بیمارستان به همراه جزئیات شماره تماس و پست سازمانی، در تمامی ساعات شبانه‌روز در دسترس بوده و چینش این افراد بگونه‌ای باشد که کلیه نوبت‌های کاری را پوشش بدهند.
باید کلیه بخش‌ها و ادارات بیمارستان دارای یک رابط آتش‌نشانی آموزش دیده باشند.
طراحی و اجرای دوره‌های آموزشی (تئوری-عملی)، شناسایی نقاط ضعف کارکنان و طراحی‌های آموزش‌های جدید جهت رفع نقاط ضعف، و ارزیابی اثربخشی آموزش‌های داده شده باید بطور مستمر در بیمارستان انجام پذیرد.
بسیار مهم است که دوره‌های آموزشی برای کلیه کارکنان حتی پزشکان و مدیران نیز انجام پذیرد.
هر سیستم آتش‌نشانی در بیمارستان باید دارای دو پمپ اصلی مستقل باشد، بگونه‌ای هر یک از پمپ‌ها به تنهایی توانایی پاسخگویی سیستم آتش‌نشانی بیمارستان را داشته باشد، تا در صورت خرابی یک پمپ، سیستم دچار اختلال نگردد.
در بیمارستان‌های بزرگ و بطور کلی ساختمان‌های بلند با ارتفاع بیش از 23 متر لازم است کلیه فضاها اعم از راهروها، اتاق‌های بیماران، سالن غذاخوری و … مجهز به اسپرینکلر (بارنده) باشند (سرویس‌های بهداشتی نیاز نیست). همچنین باید در هر طبقه بروی انشعاب سیستم اسپرینکلر، شیر کنترل، درجه فشارسنج، فلوسوئیچ، شیر تست و تخلیه نصب گردد، تا امکان کنترل این سیستم در هر طبقه فراهم آید.
پارکینگ‌ها بطور کامل اعم از مسیرهای تردد و توقف خودروها و رمپ‌ها، باید تحت پوشش اسپرینکلر قرار گیرد، و صرفا نصب یک یا دو اسپرینکلر در محل توقف خودروها، استاندارد نیست.
استفاده از استخر یا سایر منابع روباز و چاه به عنوان تنها منبع ذخیره آب آتش‌نشانی مجاز نمی‌باشد.
کپسول‌های آتش‌نشانی با وزن بیشتر از 18 کیلوگرم باید بگونه‌ای نصب گردد که ارتفاع بالاترین نقطه کپسول از کف زمین، بیشتر از 100 سانتی‌متر نباشد. این میزان برای کپسول‌های با وزن کمتر از 18 کیلوگرم، 150 سانتی‌متر می‌باشد.
جانمایی کپسول‌های آتش‌نشانی باید بگونه‌ای باشد که مسافت دسترسی به آنها از هر نقطه ساختمان بیشتر از 23 متر نباشد.
ارتفاع مرکز قرقره شیلنگ جعبه آتش‌نشانی تا کف تمام شده بنا باید 140 تا حداکثر 160 سانتی‌متر باشد.
در هر بیمارستان با توجه به تعداد اسپرینکلرهای بکار رفته، باید تعدادی اسپرینکلر رزرو وجود داشته باشد و در دمایی کمتر از 38 درجه سانتی‌گراد نگهداری شود. تعداد اسپرینکلرها رزرو در جدول زیر آمده است :
| تعداد اسپرینکلرهای ذخیره | تعداد کل اسپرینکلرهای بکاررفته |
| حداقل 6 عدد | 300 عدد |
| حداقل 12 عدد | 300 الی 1000 |
| حداقل 14 عدد | بیش از 1000 |
باید توجه داشت که استفاده از اسپرینکلرهای دست دوم (استوک) ممنوع است و چنانچه یک اسپرینکلر به هر دلیل از سیستم جدا شود، نصب مجدد آن مجاز نیست.
سالیانه یکبار باید سیستم اسپرینکلرها در بیمارستان توسط افراد مجاز مورد بازبینی قرار گیرد.
